Sống Xanh 1, Tạp Chí Dược Liệu 1, TẠP CHÍ SỨC KHỎE
Điều trị viêm khớp dạng thấp bằng Đông y
Th7
ĐIỀU TRỊ VIÊM KHỚP DẠNG THẤP BẰNG ĐÔNG Y
- Viêm khớp dạng thấp.
1.1. Viêm khớp dạng thấp là gì?
Trong phạm trù “chứng tý”, “lịch tiết phong”, “hạc tất phong” của Đông Y viêm khớp dạng thấp hay viêm đa khớp dạng thấp là chứng bệnh cơ khớp. Là một bệnh tự miễn hệ thống mạn tính viêm khớp dạng thấp chủ yếu gây tổn thương các khớp:
– Cổ tay, khớp ngón của ngón 2 và 3 (thường gặp nhất);
– Khớp đốt ngón gần;
– Khớp cổ chân;
– Khớp bàn chân;
– Khớp ngón chân;
– Khớp gối;
– Khớp vai;
– Khớp khuỷu;
– Khớp háng;
Người bệnh mắc viêm khớp dạng thấp thường xuất hiện các triệu chứng như: đau nhức, sưng, nóng đỏ, đôi khi bị cứng khớp, cử động khó khăn, có thể dẫn đến tàn phế.
1.2. Nguyên nhân của viêm khớp dạng thấp.
Theo Đông y, nguyên nhân bên trong gây nên bệnh viêm khớp dạng thấp là do tiên thiên bất túc (yếu tố di truyền) hoặc hậu thiên cơ thể bị suy dinh dưỡng, hàn nhiệt xâm nhập, khí huyết lưu thông khó…
| STT | NGUYÊN NHÂN | TRIỆU CHỨNG | PHÁP ĐIỀU TRỊ | BÀI THUỐC |
| 1 | Phong hàn thấp tý | Khớp đau nhiều, khớp lạnh, đau sưng, chườm nóng dễ chịu, lưỡi sắc nhợt tái, rêu trắng, mạch trì khẩn. | Khu phong tán hàn, trừ thấp, thông kinh hoạt lạc. | Quyên tý thang |
| 2 | Phong thấp nhiệt tý | Khớp sưng nóng đỏ đau, chườm lạnh dễ chịu, người nóng sợ gió. Lưỡi đỏ, mạch huyền hoạt sác. | Thanh nhiệt thông lạc, khu phong trừ thấp. | Quế chi Thược dược Tri mẫu thang |
| 3 | Can thận âm huyết hư | Khớp sưng đau lâu ngày sinh cứng khớp biến dạng, co duỗi khó khăn, có nốt cục dưới da, cơ teo gầy, lưng gối nhức mỏi, mệt mỏi, say xẩm mặt mày, môi lưỡi trắng nhợt, ít hoặc không có rêu, mạch tế sác. | Bổ can thận âm, dưỡng khí huyết. | Độc hoạt tang ký sinh |
| 4 | Thận dương hư suy | Khớp sưng to, co cứng, lạnh đau nhiều, sợ lạnh, chân tay mát lạnh, lưng đau gối mỏi, tiểu nhiều, trong, chất lưỡi bệu nhợt, rêu trắng, mạch trì nhược. | Ôn bổ thận dương, tán hàn thông lạc. | Bát vị hoàn |
1.3. Bài thuốc trị viêm khớp dạng thấp
Bài thuốc Quyên tý thang:
- Khương hoạt 9g
- Độc hoạt 9g
- Quế chi 9g
- Tần giao 9g
- ĐƯơng quy 9g
- Xuyên khung 9g
- Nhũ hương 9g
- Một dược 9g
- Uy linh tiên 15g
- Phong nhiều đau di chuyển, thêm phòng phong 10g, bạch chỉ 10g;
- Hàn nhiều khớp đau nhiều thêm phụ tử chế, xuyên ô đều 9g, tế tân 3g, thấp nhiều khớp sưng to, thêm tỳ giải 12g, ý dĩ 30g.
Bài thuốc Quế chi Thược dược Tri mẫu thang:
- Quế chi 6g
- Bạch thược 15g
- Tri mẫu 10g
- Phòng phong 9g
- Hải đồng bì 12g
- Tang chi 20g
- Nhẫn đông đằng 20g.
- Khớp sưng đỏ, đau nhiều về đêm thêm sinh địa 15g, xích thược 15g, bột linh dương 0,6g, hòa uống.
- Bứt rứt miệng khát lưỡi đỏ ít rêu, mạch huyền sác thêm sinh thạch cao 30g (sắc trước), huyền sâm 10g.
Bài thuốc Độc hoạt tang ký sinh:
- Đảng sâm 15g
- Bạch linh 12g
- Đương quy 12g
- Bạch thược 12g
- Thục địa 12g
- Tang ký sinh 12g
- Tần giao 12g
- Xuyên khung 10g
- Đỗ trọng 10g
- Ngưu tất 10g
- Cam thảo 6g
- Độc hoạt 9g
- Phòng phong 9g
- Tế tân, nhục quế (cho sau) đều 3g.
- Âm hư nội nhiệt, miệng khô táo bón bỏ tế tân, nhục quế, thêm sinh địa 6g, hà thủ ô 6g, tri mẫu 6g; chân tay co cứng đau, thêm địa long 6g, toàn yết 6g.
Bài thuốc Bát vị hoàn:
- Phụ tử chế 9g
- Quế chi 9g
- Sơn thù 9g
- Sơn dược 12g
- Ba kích thiên 12g
- Cẩu tích 12g
- Ngưu tất 12g
- Phục linh 12g
- Tiên linh tỳ 15g
- Bạch truật 15g
- Uy linh tiên 15g
- Mệt mỏi, khớp sưng to thêm hoàng kỳ 30g, ý dĩ nhân 30g.
- Khớp đau nhức nhiều thêm tô mộc 9g, hồng hoa 9g, xuyên ô 9g ( ba vị này sắc trước), toàn yết 5g.
- Khớp cứng biến dạng thêm địa long 9g, xuyên sơn giáp 9g, bạch giới tử 6g.
