Cúc mốc

Tên khác: Còn gọi là ngải phù dung, nguyệt bạch, ngọc phù dung

Tên Khoa Học: Crossostephium chinens

Họ: Asteraceae

Nguồn gốc xuất xứ: Đài Loan

Phân bố ở Việt Nam: Miền Nam

Cây Cúc mốc

Mô tả: 

Cây nhỏ; cành non có lông trắng. Lá phía dưới có 3 thuỳ bé hình trứng hay hình thuẫn; các lá phía trên nguyên, gần hình trứng, thường có lông trắng ở cả hai mặt. Cụm hoa hình bông dày đặc ở nách lá. Lá bắc nhiều hàng. Hoa cái ở xung quanh, hoa lưỡng tính ở giữa, có nhiều vảy hình tam giác có phần dưới dính liền với nhau; tràng hoa cái có 2-3 răng, tràng hoa lưỡng tính có 5 thuỳ; nhị 5; bầu hình trứng ngược, nhẵn. Quả bế hình trứng ngược, hơi cong. Cây ra hoa vào mùa xuân (tháng 12-2), có quả tháng 2-3.

Bộ phận dùng:  

Lá – Folium Crossostephii.

Đặc điểm hình thái:

Thân, Tán, Lá: Cây có thân cứng, ngắn, phân chia nhánh sát gốc, phủ lông trắng dày đặc. Lá mọc sát nhau làm thành bụi dày, lá ở gốc chia ba thùy, lá ở đỉnh nguyên phủ lông mịn cả hai mặt, màu trắng như tuyết.

Hoa, Quả, Hạt: Cụm hoa đơn độc ở đỉnh, lá bắc xếp thành nhiều dãy. Quả có một vòng vảy

Đặc điểm sinh lý, sinh thái:

Tốc độ sinh trưởng: Nhanh, Phù hợp với: Cây ưa sáng hoặc, ưa khí hậu khô thoáng, nhiều nắng, nhu cầu nước thấp. Dễ nhân giống từ hạt.

Nơi sống và thu hái: 

Loài của các nước Đông Dương, Trung Quốc, Philippin và Malaixia. Ở nước ta, cũng thường được trồng làm cây cảnh. Thu hái lá quanh năm, dùng tươi hay phơi khô.

Vị thuốc Cúc mốc

Tính vị:  Vị cay thơm, tính mát, không độc.

Công dụng:

Trị can hoả, dưỡng phế khí, làm tan màng mây, làm sáng mắt, trừ uế khí. Lá được nhân dân dùng chữa cảm mạo, Nhức đầu, ho, ăn uống không tiêu, đau bụng, có khi dùng chữa kinh nguyệt không đều. Mỗi ngày dùng 10-16g dưới dạng thuốc hãm hay thuốc sắc.

Ứng dụng lâm sàng của vị thuốc Cúc mốc

Chữa ho:

Lá cúc mốc 15g, lá húng chanh 20g, sắc uống ngày một thang trong 5 ngày.

Ho ra máu:

Lá cúc mốc 15g, cỏ nhọ nồi 5g, lá huyết dụ 8g. Sắc uống ngày một thang chia 3 lần. Uống trong 7-10 ngày liên tiếp.

Điều kinh:

Lá cúc mốc 20g, lá ích mẫu 15g, ngải cứu 10g. Sắc uống ngày một thang chia 3 lần, mỗi lần 60 ml.

Đầy hơi:

Lá cúc mốc 15g, hạt mít 10g, vỏ quýt 8g, gừng 3g. Sắc uống ngày một thang chia 3 lần, uống thuốc lúc nóng.