Làm thế nào để chữa viêm đại tràng bằng Đông Y?
1.Viêm đại tràng là gì?
Đại tràng hay còn gọi là ruột già, là một bộ phận quan trọng trong hệ tiêu hóa. Tuy nhiên đây cũng là bộ phất dễ gặp phải những tổn thương nghiêm trọng do những chất cặn bã, không thể tiêu hóa được sẽ bị đẩy xuống ruột già. Một trong những bệnh lý thường gặp nhất là viêm đại tràng.
Viêm đại tràng thuộc chứng Phúc thống trong đông y, là tình trạng viêm nhiễm niêm mạc đại tràng, gây tổn thương khu trú hoặc lan tỏa và phát triển ở phần niêm mạc. Người bệnh có những triệu chứng khác nhau tùy thuộc vào mức độ nặng hay nhẹ: đau bụng, xuất huyết, sụt cân, rối loạn tính chất phân…
Khi ruột già xuất hiện tình trạng viêm cần được phát hiện và điều trị kịp thời. Nếu tình trạng này kéo dài rất dễ bị biến chứng và gây nên các bệnh lý vô cùng nguy hiểm như thủng đại tràng, ung thư đại tràng…
2.Triệu chứng
+ Viêm đại tràng mãn tính
- Bụng đau kéo dài ở nửa khung đại tràng trái và hai hố chậu, đi đại tiện xong cơn đau giảm;
- Phân bất thường, chủ yếu là phân lỏng, ngày đi nhiều lần;
- Có thể táo bón, phân lẫn máu hoặc nhầy;
- Cơ thể suy nhược, mệt mỏi, sụt cân.
+ Viêm đại tràng cấp tính
- Bụng dưới bị quặn đau từng cơn, dọc theo khung đại tràng, có cảm giác chướng bụng đầy hơi;
- Rối loạn tiêu hóa với các biểu hiện phân lỏng, có thể kèm máu, đi nhiều lần trong ngày; có thể thấy nóng rát hậu môn (nếu viêm đại tràng thể nhiệt);
- Mệt mỏi, có thể kèm sốt nhẹ, chán ăn.
3.Nguyên nhân gây bệnh
STT | NGUYÊN NHÂN | TRIỆU CHỨNG | PHÁP ĐIỀU TRỊ | BÀI THUỐC |
1 | Hàn thấp | Đau bụng âm ỉ, sôi bụng, phân lỏng bạc màu như phân vịt. Ngoài ra, người bệnh còn cảm thấy mệt mỏi, đau đầu, đau nhức toàn thân, sợ lạnh, rêu lưỡi trắng nhớt, mạch phù hoãn. | Giải biểu tán hàn, hóa trọc chỉ tả | Hoắc hương chính khí tán |
2 | Thấp nhiệt | Bụng đau quặn từng cơn, mót rặn, rêu lưỡi vàng dày nhớt, chất lưỡi đỏ, mạch nhu hoạt. | Thanh nhiệt lợi thấp, hóa trọc chỉ tả | Cát căn cầm liên thang gia giảm; Chỉ tả thang. |
3 | Thương thực | Bụng đau dữ dội, sôi bụng, đi ngoài phân sống, đại tiện xong đỡ đau. Biếng ăn, chướng bụng, ợ nồng, chua, rêu lưỡi dày bẩn, mạch huyền sác. | Tiêu thực đạo trệ | Bảo hòa hoàn gia giảm. |
4 | Can khắc tỳ | Bụng đau lan sang hai bên sườn, đầy bụng, chướng hơi. Rối loạn tiêu hóa, phân có nhầy, lúc táo lúc lỏng. Mệt mỏi hay cáu gắt, ít ngủ, lưỡi đỏ hồng, rêu lưỡi trắng hoặc vàng, mạch huyền. | Sơ can kiện tỳ | Thống tả yếu phương gia giảm. |
5 | Tỳ vị hư | Bụng đau âm ỉ, chướng bụng đầy hơi, sôi bụng. Cơn đau dịu đi khi chườm nóng. Mệt mỏi, chán ăn, chậm tiêu, phân thường nát lỏng. Chất lưỡi bệu, rêu mỏng trắng, mạch nhu hoãn. | Ôn trung kiện tỳ, chỉ tả | Sâm linh bạch truật tán gia giảm, Tứ quân tử thang gia giảm, Vị Linh thang gia giảm. |
6 | Tỳ thận dương hư | Ngũ canh tả, sôi bụng, phân lỏng, đại tiện xong đỡ đau. Mệt mỏi, sợ lạnh, chân tay lạnh, chán ăn, chậm tiêu. Đau mỏi lưng, đầu gối. | Ôn thận trợ tỳ dương, chỉ tả | Tứ thần hoàn gia giảm. |
4.Một số bài thuốc điều trị viêm đại tràng trong Đông Y
– Bài thuốc “Hoắc hương chính khí tán”
- Thành phần: Hoắc hương, đại phúc bì, phục linh, bán hạ chế, đại táo (mỗi vị 12g), bạch chỉ, tía tô, hậu phác, cát cánh (mỗi vị 8g), trần bì 6g, sinh khương, cam thảo (mỗi vị 4g).
- Công dụng: Tán bột mịn mỗi lần uống 6-12g sắc với nước gừng và đại táo hoặc sắc uống ngày một thang.
– Bài thuốc “Cát căn cầm liên thang gia giảm”
- Thành phần: Cát căn, hoàng cầm, bạch truật, mộc thông (mỗi vị 12g), kim ngân hoa 16g, hoàng liên 8g, chích cam thảo 5g, hoắc hương 5g.
- Cách dùng: Sắc uống ngày một thang, uống ngày 3 lần.
– Bài thuốc “Chỉ tả thang”
- Thành phần: Cát căn, kim ngân hoa, mã đề, rau má sao, thần khúc, hậu phác, hoàng liên (mỗi vị 12g), binh lang 8g, cam thảo 6g.
- Cách dùng: Sắc uống ngày một thang, chia 3 lần trước khi ăn 30 phút.
– Bài thuốc “Bảo hòa hoàn gia giảm”
- Thành phần: Sơn tra 240g, bạch linh, bán hạ (mỗi vị 120g), thần khúc 80g, liên kiều, trần bì, la bạc tử (mỗi vị 40g).
- Cách dùng: Đem các vị thuốc tán bột mịn, hồ viên. Mỗi lần uống 6-12g với nước sôi nguội hoặc nước sắc mạch nha sao.
– Bài thuốc “Thống tả yếu phương gia giảm”
- Thành phần: Bạch truật 16g, phòng phong, bạch thược, nhân trần, hoài sơn (mỗi vị 12g), trần bì, chi tử (mỗi vị 8g), sơn tra, hương phụ (mỗi vị 6g), đại táo 3 quả.
- Cách dùng: Sắc uống ngày một thang, chia 3 lần trước khi ăn 30 phút.
– Bài thuốc “Sâm linh bạch truật tán gia giảm”
- Thành phần: Đảng sâm, biển đậu, bạch truật ( mỗi vị 12g), ý dĩ, cát cánh (mỗi vị 10g), liên nhục 8g, cam thảo, trần bì (mỗi vị 5g).
- Cách dùng: Sắc uống ngày một thang, chia 3 lần trước khi ăn 30 phút.
– Bài thuốc “Tứ quân tử thang gia giảm”
- Thành phần: Bạch truật, bạch linh, đảng sâm, hoài sơn (mỗi vị 12g), ý dĩ 10g, cam thảo, trần bì, sa nhân (mỗi vị 5g).
- Cách dùng: Sắc uống ngày một thang, chia 3 lần trước khi ăn 30 phút.
– Bài thuốc “Vị Linh thang gia giảm”
- Thành phần: Bạch linh, bạch truật (mỗi vị 12g), hậu phác, trư linh, trạch tả (mỗi vị 10g), mộc hương 8g, trần bì, can khương, cam thảo ( mỗi vị 5g)
- Cách dùng: Sắc uống ngày một thang, chia 3 lần trước khi ăn 30 phút.
– Bài thuốc “Tứ thần hoàn gia giảm”
- Thành phần: Phá cố chỉ 16g, hoài sơn 12g, nhục đậu khấu 8g, ngũ vị tử, can khương (mỗi vị 6g), nhục quế 5g, ngô thù du 3g, đại táo 3 quả,.
- Cách dùng: Sắc uống ngày một thang, chia 3 lần trước khi ăn 30 phút.
Trên đây là một số bài thuốc Đông y phổ biến có hiệu quả cao trong việc điều trị viêm đại tràng. Để đạt được hiệu quả tốt nhất, người bệnh cần đến thăm khám tại các phòng chẩn trị uy tín nơi gần nhất, tuyệt đối không tự ý bốc thuốc khi không có kiến thức chuyên môn.